Anesteziya haqqında-Narkoz

 Yuxu və anesteziya eyni şey ola bilərmi ?

Ümumi anesteziya gündəlik söhbətlərdə ” yatmaq ” olaraq adlandırılır. Ümumi anesteziya tətbiq olunduğu zaman şüur itir və xəstə yatır. Lakin bu normal bir yuxu deyil . Şüur itmiş və bədənin bir çox orqanlarının işləməsi də dəyişmiş olur. Bu vəziyyətdə , anestezioloq bədənin işləməsi dəyişən orqanlara nəzarət edir və bunlar üçün lazımlı müalicələri edir. ” Narkoz ” daha köhnə dövrlərdən gələn bir termindir ; “dərin yuxu ” halını bildirir.

 Xəstələr necə yatırdılır?

Xəstələr əməliyyatxanaya gəldikdə anesteziya  həkimi tərəfindən qarşılanır , xəstə əməliyyat masasına əməliyyat qrupu tərəfindən anesteziya həkiminin köməyi ilə aparılır. Bundan sonra anesteziya həkimi xəstəyə təzyiq alətini , ürək monitorunun elektrodlarını və Puls oksimetre (qandakı oksigeni ölçər ) qurğusundan barmaq ucu kabelini bağlayır. Bunlar əməliyyat müddətincə xəstənin həyati funksiyalarını yaxından müşahidə etmək üçündür. Lazım olsa anesteziya başlamadan əvvəl 3-5 dəqiqə müddətlə maskayla oksigen verilə bilər. Bundan sonra sırasıyla ağrı xəbərdar edənləri azaldacaq , anesteziya deyilən xüsusi yuxu halını meydana gətirəcək və əzələ boşalmasını təmin edəcək dərmanlar damar yolu ilə xəstəyə tətbiq edilir . Daha sonra anestezioloq tərəfindən xəstənin nəfəs borusuna yerləşdirilən bir balon sayəsində xəstəyə oksigenlə qarışdırılmış  keyidici qazlar verilir. Bu qazlar verildiyi müddətcə anesteziya davam edir , kəsildikdən qısa bir müddət sonra anesteziya sonlanmış olur və xəstə oyanır. Bu müddət içərisində anesteziya həkimi davamlı xəstənin yanında olur və əməliyyatın seyri ilə əlaqədar lazımlı müalicələri edir.

 Anesteziya müddəti ən çox nə qədərdir?

Anesteziya müddəti bir neçə dəqiqə və ya saatlarla ola bilər . Bu əməliyyatın növünə və seyrinə bağlıdır , əməliyyatın nə qədər olması lazımdırsa , anesteziya da kəsilməz olaraq o qədər davam etdirilir.

  Hansı xəstələrə anesteziya tətbiq oluna  bilməz ?

Günümüzdəki inkişaf etdirilmiş anesteziya dərmanları , anesteziya texnikaları və xəstələrin həyati funksiyalarını izləməyə yarayan cihazlar və əməliyyat sonrası tez-tez yoxlanış modulları sayəsində daha əvvəllər anesteziya verilən xəstələrin artıq etibarla hər cür əməliyyat keçirmələri mümkündür. Ürək xəstəliyi , uzun müddətdən bəri davam etməkdə olan böyrək xəstəliyi və ağır ağciyər xəstəliyi olan xəstələrin da əməliyyat keçirib yaxşılaşma şansı var. Daha da sonrası bu xəstələr mövcud bu xəstəliklərə istiqamətli əməliyyatlarını rahatlıqla keçirə bilərlər.

 Əməliyyata nə üçün ac gəlmək lazımdır?

Anesteziya veriləcək xəstələrin mədəsi boş olmalıdır. Xəstə anesteziya altındaykən , dolu mədədə olan qidalar və turşulu mədə mayesi yemək borusundan geri gələrək , nəfəs borusuna qaça bilər bu da istənməyən bir vəziyyətdir və həyati təhlükəyə səbəb ola bilər.

Yetkin xəstələr  əməliyyat əvvəli gecə saat 24.00-dən etibarən bərk qida qəbul etməməlidirlər , əməliyyat günortadan sonra olacaq isə səhər saat 06.00-da iki dilim çörək və ya bu miqdarda qida maye ilə qəbul edə  bilərlər.Əməliyyatdan 2 saat əvvəl  maye (su , şəkərli su , çay , cökə , meyvə suları ) qəbul  edilə bilər (süd , qazlı içkilər , şorba istisna olmaqla) . Dərmanlar əməliyyatdan 1 saat əvvəl  bir qurtum su ilə içilə bilər.

Bəzi anaların az miqdar bir şeylər yeməyin  uşaqlara zərər verməyəcəyini , onları doyurmayacağını düşünərək , həkiminin icazəsi olmadan əməliyyatdan əvvəl körpələrini bəsləmələri və ya əmizdirmələri  təhlükəli bir vəziyyət yaradır.

Bu cür xəstəliyi olan xəstəsini müayinə edən anesteziya həkimi , edəcəyi  tədqiqlərlə xəstəliyin dərəcəsini təyin edib , əməliyyat əvvəli ediləcək müalicəylə xəstəliyin əlamətlərinin azaldılması üçün səy sərf edər , əgər ehtiyac hiss edərsə əlaqədar hissələrdən görüş istəyər. Bütün bu səyin məqsədi sizin üçün ən az təhlükə yaradacaq uyğun anesteziya dərman və texnikasını seçməkdir. Bütün bu işlər nəticəsində uyğun şərtlərdə hər xəstəyə etibarla anesteziya  tətbiq edilə bilər.