Reflyuks Xəstəliyi Nədir və Qarşısı Necə Alınır?

Reflyuks Nədir?

Çox insanda yeməkdən sonra mədə pozğunluğu, turşuluq və yemək borusunda yanma yaxınmalar mövcuddur. Bu narahat edici vəziyyət yemək borusuna və hətta ağıza qədər gələn yemək və mədə turşusu ilə qabarıqdır.
Bu vəziyyət bəzi adamlarda keçici olub, müəyyən müddətdə aradan qalxır. Ancaq bəzi insanlarda də olduqca narahat edici, tez-tez yaranan və olduqca ağrılı bir xəstəlik halını alır. Bu xəstəliyi “Gastroozofageal reflyuks” adlandırırıq. Cəmiyyətdə olduqca çox-çox (%15-20) müşahidə edilən bir xəstəlikdir. Qadınlarda daha çox müşahidə edilməsinə baxmayaraq ciddi qida borusu zədəsi kişilərdə daha çox müşahidə olunur. Yaşlılarda və uşaqlarda olduqca ciddi vəziyyətlər yarada bilər.
Reflyuks xəstəliyi günümüzdə diaqnozu qoyulduqdan sonra qarşısının alınması və müalicəsi mümkün bir xəstəlikdir.
Yemək ilə birlikdə mədədə üyüdücü əməliyyat məqsədi ilə turşu ifrazatı başlayır. Yemək bitdikdə bu ifraz olunan turşunun bir qismi mədədən daşaraq yemək borusunu dağıtmağa başlayır. Məhz bu geriyə daşmağa “Reflyuks” adını veririk. Reflyuks olan turşu, yemək borusunda müvəqqəti və daimi zədələr yarada bilər. Bu zədələmə nəticəsində yaranan ağrıya “heartburn”, yemək borusunda yaranan xəsarət də “Ozofajit” adlanır.
Mədə səthi turşuya dözümlüdür və turşunun məhv edici təsirini ortadan qaldıracaq mexanizmlərə malikdir. Ancaq yemək borusunda turşuya qarşı bu cür qoruyucu təsirli mexanizmlər yoxdur. Normalda mədə ilə yemək borusu arasında “alt ezofaqus sfinkter” dediyimiz bir qapı vəzifəsini yerinə yetirən mexanizm mövcuddur. Bu qapı udulan tikələrin yemək borusundan mədəyə keçməsinə icazə verir ancaq mədə tərkibinin geri qayıtmasının qarşısını alacaq mexanizm ilə işləyir. Bu qapıdakı yumşalmalar və ya fəsadlar (mədə qrijası-hiatal herni) reflyuks xəstəliyinin yaranmasının səbəbləridir.
Mədə daxilindəki təzyiqin artdığı hallarda (çox yemək yeyilməsi, yemək sonrası yatılması,vs) reflyuks yaranma tezliyi daha çoxdur.