Şok,İlkin Şokda nə edilməlidir?

Şok,İlkin olaraq Şokda edilməsi lazım olanlar

Şok, kifayət qədər az toxuma yayılmasına bağlı olaraq inkişaf edən hüceyrə hipoksiyası ilə xarakterizə olan kəskin bir sindromdur.
Şok müxtəlif şəkillərdə qruplandırıla bilər.
Hipovolemik şok: Dövran tutumundakı çatışmamazlığa bağlıdır.
Kardiogenik şok: Ürək pompa tutumundakı çatışmamazlığa bağlıdır.
Ekstrakardiak obstruktif şok: Qan axınının ürək xaricində əngəllənməsi nəticəsində ürəyə qayıdan qan miqdarının azalmasına bağlıdır.
Bədbin şok: Bir infeksiya tərəfindən hədəf kimi seçilən və bir-birini izləyən sellülyar, kapilyar, hematologiya və kardiovaskular funksiya pozğunluqları zənciridir. Amil çox zaman qram mənfi bir mikroorqanizmdir.
Nevrogenik (spinal) şok:Ümumiyyətlə spinal kord zədəsi və qan axımının kəsilməsi nəticəsində yaranır.

SIRS, MODS

SIRS (Sistemik Inflamatuar Cavab Sindromu), orqanizmin müxtəlif təsirlərə qarşı verdiyi inflamatuar cavaba deyilir. Cədvəl II-də SIRS diaqnostikası üçün istifadə edilən meyarlar verilmişdir. Bu mərhələdə problem həll edilməz isə ARDS, DIC, qaraciyər və böyrək çatışmazlığı, myokard depressiya kimi dəyişikliklərlə xarakterizə MODS (Multiorgan Disfunksiya Sindromu) halı inkişaf edir.

Cədvəl II: SIRS diaqnozunda istifadə edilən meyarlar:

Temperatura – 38ºC və ya Ürək sürəti – 90/dq
Tənəffüs sayı – 20/dq və ya PaCo2- 32 mmHg
Lakosit – 12 000/mm3 və ya -4 000/mm3 ya da% 10-dan artıq dəyənək
SIRS diaqnozu üçün dörd meyardan ikisinin olması lazımdır.

İnfeksiya normalda sterilləşdirilmiş bir şəraitdə mikroorqanizmlərin olmasıdır.
Sepsis, normalda sterilləşdirilmiş olan toxumalara və qana mikroorqanizm və ya toksinlərin keçməsinə orqanizmin verdiyi cavabdır. Qısaca səbəbi infeksiya olan SIRS-ə sepsis deyilir.
Ciddi sepsis: Sepsisteki bir xəstədə orqan funksiyalarında pozğunluqlar yaranmağa başlamış, (oligüri, laktik asidoz, mental vəziyyət dəyişikliyi) əlavə olaraq qan təzyiqi 90 mmHg-nın altına düşmüş və ya başlanğıcdakı dəyərinə görə 40mmHg-dan daha azalmış, lakin maye müalicəsi ilə təzyiq yüksəldilə bilərsə bu vəziyyətə ciddi sepsis adı verilir.
Bədbin şok: Belə bir xəstədə maye müalicəsinə cavab almaq (ən az 500 mln.) və qan təzyiqini yüksəltmək üçün vazopressor istifadəsi zəruridirsə bu vəziyyətə bədbin şok adı verilir. Bu adlandırmalar praktiki həyatda tez-tez bir-biri ilə qarışdırılır.

Müalicəsi

Şokdakı xəstədə ilk edilməsi lazım olan şey ressusitasiyadır:

Hava yolu açıqlığının təmin edilməsi – airway
Tənəffüsün kafiliyinə nəzarət edilməsi – breathing
Qan dövranını normal hala gətirmək – circulation
Uyğun olmayan oksigen istehlakının qarşısını almaq – consumption
Vücudu lazımi oksigen ilə təmin etmək – delivery
Toxumaların yetərli oksigen almasını təmin etmək – extraction